Internationalen Fahrerlehrgang "Besser fahren mit BMW"
In de draadjes over de e30 van Jeroen en over mijn eigen BMW kwam het al naar voren: we hebben ons ingeschreven voor de 47e editie van de *klik* "Internationalen Fahrerlehrgang Besser fahren mit BMW", op de Nordschleife. Bij deze mijn bevindingen. Het is nogal een lapje tekst geworden. Viel Erfolg beim Lesen
De zondag
Aanvankelijk had ik het idee geopperd om de Scuderia Hanseat training te volgen, maar nadat Jeroen overlegd had met Dick Hoekendijk, bleek de Fahrerlehrgang ons beter te passen. De Scuderia is leuk als je flink op tempo kunt jagen of helemaal niks weet: daar zitten wij tussen in. Afgelopen zondag zijn we met 3 man vertrokken richting Eifel. Jeroen per e30 325i, Gerhard per Porsche 964 en ondergetekende per e36 M3. Het was knap druk onderweg, mede door een file vanwege een nieuwe S klasse coupé die zich tegen de rijrichting in in de vangrail had geboord. Hoe je dat voor elkaar krijgt in zo’n rijdend electronica wonder is mij een raadsel, maar goed. Eenmaal aangekomen hebben we ons gemeld bij de cursusleiding en hebben we intrek genomen in een gemoedelijk Gasthof op steenworp afstand van de entree van de Nordschleife. ’s Avonds volgde het kennismakingsdiner. Daar wachtte ons een dubbele teleurstelling. Ten eerste vertelde Dick, die de coach was in onze groep, dat onze instructeur een week geleden zijn voet gebroken had tijdens een motorongeluk op de Nordschleife. Daarom kregen wij een vervanger. Dat is jammer, want onze eigenlijke instructeur schijnt een zeer markante, pittige en aangename manier van les geven te hebben. Zijn vervanger was Claus, een stugge, tabak snuivende Beier. De tweede teleurstelling was dat het de Nürburgring GmbH behaagd had om de Nordschleife woensdag toch maar aan de ADAC te vehuren, zodat ons programma zich woensdag zou toespitsen op de Grand Prix Strecke. Helaas is de Abschlussprüfung, zeg maar je examenrondje, ook op woensdag en konden we dus niet af rijden op de Nordschleife. Dit werd gecompenseerd door meer rijtijd op de maandag en dinsdag en dat hebben we geweten ook!
Onze groep bestond uit een gemeleerd gezelschap: een 997 I GT3 (met vreselijk kabalige Akrapovich uitlaat), een 997 II GT3, een 993 Biturbo, een prachtige 964 RS (Gerhard: “Wo sind dein Magnesium Räder?” Eigenaar: “Zu Hause im Keller. Die sind so sau teuer...!”
), een Cayman S, een e60 M5 (met beschaafde Eisenmann), een compleet omgebouwde e36 M3 coupé (over de details op die auto kan ik zo een apart draadje vol schrijven: carbon hoedenplankje anyone?), een Audi TT V6 (otomáát ook nog), een hele sloot Lancer Evo’s (1x VI TME, 2x IX, 1x X) en een zwaar rotte maar totaal geprepareerde e30 325i (van WJW, voor sommigen wellicht een bekende). In de andere groepen zaten hele zwermen Wiesmannen (allemaal 6 pits cabrio’s op twee maal V10 coupé na), de nodige GT3s, een klein leger CSLs, de nodige snelle BMW coupé’s van verschillende Bauhreihen (al dan niet met semi slicks en kuipje links), een Ferrari F430 Spider, een Renault Sport Spider, kortom, van alles wat. Na een prima diner volgende een korte nachtrust: de wekker stond om 6:15 en de lichte vlinders in de buik deden het aantal uren slaap geen goed.
De maandag
Tijdens de maandag werd de baan opgedeeld in secties. Op elke sectie ging je met je groep een uur lang aan de slag. Eerst achter de instructeur aan. Aan het eind van een sectie moest je de auto keren: eerst de neus in de berm, dan achteruit naar de andere berm. Na wat oefening leek het soms bijna ballet als alle aangekomen auto’s zich één voor één naast elkaar opstelden. Bijkomend voordeel was dat je je collega cursisten elke keer allemaal voor je neus hoorde wegblazen: elke 5 minuten het bovengenoemde lijstje fijne hokken volle polle zien weg jopen was geen straf. De twee voorste auto’s, die achter de instructeur hadden aangereden, vertrokken na hun run achter de instructeur altijd als laatste, zodat de volgende twee auto’s achter de instructeur konden rijden. Soms stopte de instructeur voor tekst en uitleg, soms bleef hij langs de kant kijken om je van commentaar te voorzien als je het traject (langzaam en uiterst rechts) terug reed. Wanneer de instructeur niet reed, mocht je de coach volgen. Onze coach was Dick en daar had je 10x meer aan dan aan de instructor. Der Claus mocht graag open deuren in trappen en deed dat dan op z’n plat Beiers: “Sog moal, du sollest nett vollgas daroain holzah, da v’poasst maan doas Schaitelpuankt ja völlig...” Oftewel: oppassen voor onderstuur. Het doel van deze manier van oefenen is dat je iets krijgt wat je normaal niet krijgt op de Nordschleife, bijvoorbeeld tijdens Touristenfahrten: intensieve herhaling. De kortere stukken reed je zo misschien wel 15 of 20 keer in een uur. Je leert dan veel meer hobbels kennen en je kunt bewust met verschillende lijnen experimenteren. Daardoor ging het tempo ziender ogen met sprongen tegelijk omhoog. Prachtig. Het is moeilijk om een hoogtepunt te kiezen, want alle secties waren gaaf, op elk stukje maakte je gave dingen mee. Toch verdient Adenauer Forst aandacht. Na overleg met Dick bleek dat het instuurpunt dat de organisatie op ’t wegdek had gespoten iets te ver de bocht in lag en dat eerder insturen meer ruimte gaf. Dat bleek ons prima te passen, want met een stoot gas was daar de kont prima om te krijgen om vervolgens een fraaie drift neer te leggen. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat mijn M3 met de sinds de montage van het Intrax setje en de Michelins rondom behoorlijk onderstuurd is geworden: mijn drifts waren dan ook niet echt om over naar huis te schrijven. Meer dan een toefje overstuur bij het uitacceleren zat er vaak niet in. Zeker niet in vergelijking met Jeroen: die ging zich compleet te buiten aan romige, rokerige, ruige drifts. Aan het eind van de sessie werden we één voor één door Claus gesommeerd om zijn commentaar in ontvangst te nemen. Toen hij naast Jeroens auto stond, nam hij een stap terug, deed zijn petje af en knikte zeer instemmend. Meer commentaar had hij niet!
Vervolgens was ik aan de beurt: mij viel hetzelfde commentaar ten deel. Een buiging, petje af. Jeroen en ik straalden van trots! Overigens leerde je niet alleen van de instructeur en de coach. Ook de mede cursisten lieten dingen zien of legden lijnen uit die erg nuttig zijn. WJW is een aantal keren met mij mee geweest voor zowel Pflantzgarten als Breidscheid en Ex Mühle en daar had ik ontzettend veel aan. Ik hoorde dan meteen wat hem opviel, ik kreeg meteen feed back. Het prettige daarbij was dat WJW zich in zijn commentaar beperkte tot techniek. Over snelheid en risico liet hij mij zelf beslissen. Erg veilig, erg prettig. De maandag was daarmee erg geslaagd, maar ook erg lang! Om 8:00 vertrokken we vanaf het rechte eind: om 19:45 gingen we van de baan. Tussendoor hadden we een uur lunchpauze en dat was het. Rijtijd, fast ohne Ende.
De dinsdag
’s Ochtends stond er nog één sectie op het program. Voor ons was dat Kesselchen. Daarna volgde het naar mijn smaak gaafste deel van de Lehrgang: de Gesammtrunden. Vanaf 9:15 tot 19:45 konden we rijden zo veel we wilden, met slechts één beperking. Het ene uur was voor de Neulingen, het andere voor de Fortgeschrittene. Een uurtje op, een uurtje af dus. Aan het begin van de sessie was er de mogelijkheid om Claus te volgen, daarna kon je doen en laten wat je wilde. Dit bracht twee nieuwe dimensies in het spel. Je kwam op elke sectie met véél meer snelheid aan. Tijdens de maandag vertrok je elke keer immers vanuit stilstand: op de dinsdag kwam je volle polle uit de vorige sessie. Daarnaast was de hele Döttinger Höhe open en kon je dus het hele rechte stuk over blazen. En blazen, dat was het. Goeie genade wat werd er een partij hard gejaagd! De snelste Wiesmannen kwamen langs tetteren alsof het Messerschmits waren, op zoek naar Spitfires om neer te schieten. De GT3s en CSLs hoorde je al vanaf Galgenkopf liters lucht naar binnen snorken, hongerig naar een nog hogere topsnelheid. De meest opvallende auto was echter een bekende: tussen al het prijzige, dikke materiaal blies WJW mee. Met zijn ervaring, mega fancy Intrax onderstel en Toyo R888 semi’s was hij in staat om met zijn sub 1000 kg e30je de zware jongens bij te benen en voor te blijven. Prachtig! Tijdens een van de eerste sessies kwam het zo uit dat Gerhard, de 964 RS en ik samen op pad konden. Als aan een touwtje joegen we door de Eifel. Prachtig om te zien hoe dicht we bij elkaar konden blijven. Dat verandere later op de dag: Gerhard vond bijna elke ronde meer snelheid: mijn talent en moed waren op een gegeven moment op en daar moest ik dus afhaken. Dat neemt niet weg dat ik ook sprongen vooruit heb gemaakt en snelheid heb gevonden op plekken waar ik dat nooit had gedacht. Bijvoorbeeld Pflantzgarten. Die sectie heeft me altijd goed gelegen en ik schoot er altijd lekker op. Maar na de oefeningen op maandag en het onbeperkt blazen ga ik er per saldo gewoon een versnelling hoger doorheen! Ik kom nu volgas aan in 4, rem na de sprong kort, maar zo hard mogelijk en trompetter er vervolgens met het gaspedaal op de bodem vol doorheen. Voor Pflantzgarten 2 hoef ik vervolgens alleen maar heel even te liften in de richtingswissel, om vervolgens voor de sprong op te schakelen naar 5, zodat ik de tweede Sprunghügel en Pflantzgarten 3 voluit in 5 kan door stomen. Wat een kick! Vergelijkbare verhalen kan ik vertellen over Breidscheid. En over Hohe Acht. Je leerde zo verschrikkelijk veel... Aan het begin van de middag kwam mijn familie langs. Die heb ik allemaal één voor één even meegenomen. Daarna was ik door de inspanning en hitte zo totaal gesloopt, dat ik het voor gezien hield. Jeroen was even gesloopt, en dus besloten we het lot niet te tarten en vroeg naar het Gasthaus te gaan om even op te frissen. Daarna hebben we bij Adenauer Forst zitten kijken. Daar kregen we alleen maar jeuk van en zo kwam het dat we aan het eind van de sessie toch weer achter het stuur zaten. De 4 ronden die ik voor sluitingstijd achter elkaar heb gedraaid waren de mooiste. Alles klopte, alles klikte. Uiteindelijk kreeg ik op Döttinger Höhe 230 op de klok even voor de brug voor de Antoniusbuche: dat is daar toch knap hard, vind ik. Prachtig! Het was een prima afsluiting, al was het wat vroeg. Gelukkig hadden we de woensdag op de Grand Prix Strecke nog.
De woensdag
De woensdag verzamelden we in de Boxengasse van de Grand Prix Strecke. Daar hadden we 90 minuten de tijd om de baan te leren kennen, zodat we om 12:00 daar ons examenrondje konden rijden. Het is een modern circuit: je kunt duidelijk merken dat hij is aangelegd voor de Formule 1. Er is veel ruimte en zo hier en daar zijn stukken best complex. Met de vangrail ver weg en ruimte te over stond er voor de Nederlandse brigade natuurlijk weer “steer from the rear” op het programma. Zowel Jeroen als Dick trokken strepen en rookgordijnen, tot groot vermaak van vooral de Britten. Tussen het oefenen en af rijden door was er tijd om op het Fahrersicherheitszentrum twee oefeningen te doen. De eerste was een oefening op een slipplaat: op het moment dat je er overheen reed kreeg de achtertrein een zet naar links of naar rechts. Aan de bestuurder de schone taak om dit op te vangen. Na enige oefening ging dat best heel aardig. Ik had zoiets nog nooit eerder gedaan en vond het daarom leuk om te leren. Daarna volgde de driftcirkel. Ik mocht als eerste, samen met de Evo VI. Ik reed de baan rustig op, zocht even naar de gripgrens en zette de M3 vervolgens met één gasstoot in een drift, waar hij niet meer uit is geweest. Ronde na ronde gecontroleerd haaks: wat een kick! Dick en Jeroen volgden en gingen nog mooier schuin rond: beide heren wisten meer snelheid te maken in de drift. Erg gaaf om te zien! Jeroen’s ronde was nogal “eventfull”, maar daarover wellicht later meer. Vervolgens belandde we aan bij al weer het laatste onderdeel: de Abschlussprüfung. De organisatie had dit nog nooit eerder op de GP Strecke gedaan en was duidelijk niet in zijn element. Tegenstrijdige instructies, onvriendelijkheid, het liep voor geen meter. Maar goed, uiteindelijk stormde ik dan toch de pits uit. Ik heb geen idee of ik mijn instuur- en clippingpoints een beetje geraakt heb, maar leuk was het wel. Dat kwam vooral door NGK chicane, vlak voor de Coca Cola Kurve, die op zijn beurt weer naar het rechte eind leidt. Ik kwam voor mijn doen op knap hoge snelheid aan en ankerde een tandje aan de late kant. Terugschakelend van 4 naar 3 naar 2 werd dan ook snel duidelijk dat de enige fatsoenlijke entree remmend insturen zou worden. Dat resulteerde in overstuur. Ik besloot vlug van de nood een deugd te maken en “holtzte doah volgoas hinei’”. Schuin met die slee! Maar goed, dat is alleen nog maar de links knik van de chicane. Ik moest ook nog naar rechts. Korte liften deed de kont terugzwiepen en door iets te lang te sturen ging hij zelfs verder. Wederom ging het pedaal op de vloer en ook de rechtsaf ging met rokende Michelins! Een heerlijk gevoel en prachtig gezicht in mijn spiegel. Ik hoop dat het jurylid ter plekke er ook zo over dacht.
Daarna hebben we nog rustig gelunchd, de spullen gepakt, kort gekeken bij het opbouwen van de Oldtimer Grand Prix tenten op de paddock en zijn we weer naar Nederland gekacheld. Ik kijk terug op een heerlijke Ringtrip, een geweldige leerervaring en de mooiste rondes Ring tot nu toe. Het is zo ontzettend luxe en prettig om de Nordschleife te kunnen bestieren zonder de stress en drukte van de Touristenfahrten. Voorts heb je eindelijk de tijd om de baan echt te leren kennen en de omgeving echt helemaal in je op te nemen. De rit naar de laatste sectie op dinsdagochtend was daarom ook ongekend mooi. Hier en daar nog wat ochtenddauw, een breed assortiment heerlijk auto's die voorzichtig warm gereden worden... Onvergetelijk! Tel daarbij op het contact met de mede cursisten, de gezelligheid met Gerhard en Jeroen, de super gave auto’s die je om de oren vliegen en het mag duidelijk zijn: ik ga sparen voor volgend jaar. Of het dan weer de Fahrerlehrgang wordt of toch Scuderia: daar ben ik nog niet uit. Jeroen, Gerhard, Dick en WJW: BEDANKT!