klopt foto is van
wikipedia
De Amstel (Naar Aeme-stelle, een oud-Nederlands woord voor "waterachtig gebied") is een gekanaliseerde rivier in het zuiden van Noord-Holland. Het gebied langs de rivier wordt aangeduid als Amstelland.
Inhoud [verbergen]
1 Geschiedenis
2 Loop van de rivier
3 Bruggen over de Amstel
4 De Amstel in de kunst
5 Genoemd naar de Amstel
6 Literatuur
[bewerk] Geschiedenis
Vanaf de rivier begon de bevolking in de Middeleeuwen het veen te ontginnen: het veenland werd in gebruik genomen voor agrarische doeleinden. Later werd ook turf gewonnen; de afgestoken veengrond werd tot turf verwerkt en als brandstof gebruikt. Zo ontstond waarschijnlijk rond het begin van de dertiende eeuw in het veengebied ten westen van Ouderkerk het veenwerkersgehucht Amstelveen.
Door de aanleg van een dam in de 13e eeuw in de monding van de rivier (onder de huidige Dam) ontwikkelde zich in het noordelijk deel van Nieuwer-Amstel (aan beide zijden van het huidige Rokin en Damrak) het vissersdorpje "Amstelredam", waarvan de oudste vermelding dateert van 27 oktober 1275 en dat kort na 1300 stadsrechten verwierf. Het gehucht groeide uit tot het stadje Amsterdam, dat door zijn ligging aan de Zuiderzee met verbinding over zee naar Duitsland en Scandinavië enerzijds en de zuidelijke rivierverbinding met Dordrecht en Antwerpen anderzijds, steeds belangrijker werd.
Oorspronkelijk mondde de rivier via het huidige Rokin en Damrak uit in het IJ, nu eindigt de Amstel in de binnenstad van Amsterdam bij het Muntplein. Het laatste stuk van de straat langs de Amstel in Amsterdam heet ook Amstel. Via duikers onder het gedempte deel van het Rokin en de Dam stroomt het water overigens nog altijd via het Damrak het IJ in, hoewel het meeste via de Amsterdamse grachten wordt omgeleid.
Het gebied rond de rivier de Amstel heet vanouds het Amstelland. Ook heette het waterschap hoogheemraadschap Amstelland tot de fusie met Gooi en Vechtstreek tot AGV.
In de 17e en 18e eeuw stonden er vele buitenverblijven van rijke Amsterdammers langs deze rivier. De meeste hiervan zijn inmiddels verdwenen. Twee oude landhuizen langs de Amsteldijk bestaan nog: Oostermeer en Wester-Amstel.
[bewerk] Loop van de rivier
De oorspronkelijke Amstel begon bij de samenvloeiing van de Drecht en de Kromme Mijdrecht, iets ten zuiden van Uithoorn. Door kanalisatie en aanleg van het Amstel-Drechtkanaal is deze oorspronkelijke loop minder duidelijk zichtbaar.
Een deel van wat oorspronkelijk de Amstel werd genoemd is nu eigenlijk onderdeel van het Amstel-Drechtkanaal. Dit kanaal begint bij de samenkomst van de Drecht en het Aarkanaal, iets ten noordwesten van Nieuwveen, en loopt tot aan Ouderkerk aan de Amstel waar de Bullewijk erin uitmondt. Vanaf daar heet het water officieel nog steeds Amstel. Het deel van het Aarkanaal tot de Bullewijk is 18,5 km lang, vanaf daar tot de monding meet het water 12,5 km.
Behalve de Kromme Mijdrecht en de Bullewijk stroomt het riviertje de Waver in de Amstel, bij het zuidelijkste punt van de polder de Ronde Hoep.
Tijdens de uitgesproken warme en droge zomer van 2003 dreigde watergebrek omdat in het Groene Hart grote hoeveelheden boezemwater werden ingelaten in de polders. Voor het eerst in de geschiedenis werd toen besloten de stroomrichting van de Amstel om te draaien. De rivier stroomde toen dus tijdelijk zuidwaarts.
[bewerk] Bruggen over de Amstel
Een aantal bekende Amsterdamse bruggen ligt over de Amstel. (Zie ook Bruggen van Amsterdam).
Blauwbrug
Magere Brug
Hogesluis
Torontobrug
Nieuwe Amstelbrug (Ceintuurbaanbrug)
Berlagebrug
Utrechtsebrug
Rozenoordbrug